ΕΘΝΙΚO EΡΓΟ
Η δράση της ΕΣΤΙΑΣ Νέας Σμύρνης υπήρξε εντυπωσιακή κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο - Αλβανικό Μέτωπο. Με δική της πρωτοβουλία, η τότε κοινότητα της Νέας Σμύρνης μεταβλήθηκε σε ένα απέραντο πλεκτήριο, όπου γυναίκες έπλεξαν 74.000 περίπου μάλλινα είδη, εφοδιάζοντας τις δυνάμεις μίας ολόκληρης μεραρχίας.
Επιπλέον, η ΕΣΤΙΑ συντόνισε τη συγκέντρωση και την αποστολή 3.000 δεμάτων με τρόφιμα και ποτά για τους μαχόμενους στο Μέτωπο. Με δική της δαπάνη και των Μελών της εφοδιάστηκαν επίσης τα δύο Στρατιωτικά Νοσοκομεία της Ν. Σμύρνης, το Ιωσηφόγλειο και ο Κυανούς Σταυρός, με εργαλεία χειρουργείου, κλινοσκεπάσματα και 150 αμαξίδια και βακτηρίες αναπήρων. Για την προσφορά της αυτή το Υπουργείο Στρατιωτικών κατέταξε την ΕΣΤΙΑ πρώτη, μετά την ημικρατική οργάνωση «Η φανέλλα του Στρατιώτη», ενώ στο αρχείο της ΕΣΤΙΑΣ φυλάσσονται εκατοντάδες ευχαριστήριες επιστολές ευγνωμονούντων στρατιωτών και αξιωματικών του Αλβανικού Μετώπου.
Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε και η συμβολή της ΕΣΤΙΑΣ στη διάσωση χιλιάδων ανθρώπινων ζωών κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής. Οργανώνοντας συσσίτια, όπως την καθημερινή «Σούπα του παιδιού» και το «Κυριακάτικο Συσσίτιο», η ΕΣΤΙΑ μοίρασε συνολικά περισσότερες από 80000 μερίδες φαγητού αξίας πολλών εκατομμυρίων προπολεμικών δραχμών.
Ο Πάνος Χαλδέζος με κίνδυνο της ζωής του και σε συνεργασία με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό και τον Αστυνομικό Διοικητή Αθηνών Άγγελο Έβερτ, εξέδωσε 543 πλαστά πιστοποιητικά σε Ισραηλινούς πολίτες και τους διέσωσε από τα στρατεύματα κατοχής. Σε αναγνώριση των πράξεών του, το Εβραϊκό Κράτος ανακήρυξε τον Πάνο Χαλδέζο «Άξιο των Εθνών».
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής και προκειμένου να συμπληρώσει τις ώρες ελλιπούς διδασκαλίας των παιδιών της Ν. Σμύρνης, η ΕΣΤΙΑ ίδρυσε και λειτούργησε για 3 ολόκληρα χρόνια (1941-1944) Φροντιστήριο με διδακτικό προσωπικό επιλεγμένο από καθηγητές και καθηγήτριες της Ευαγγελικής Σχολής και τους γυμνασιάρχες Όλγα Κακριδή και Ιωάννη Παπαγιαννόπουλο.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ
Από το εκπαιδευτικό έργο της ΕΣΤΙΑΣ ξεχωρίζει ιδιαίτερα η ίδρυση της Σχολής Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού «Η Σμύρνη», το 1957. Επρόκειτο για μία τετρατάξια, νυχτερινή Σχολή με προγράμματα εκπαιδευτικού πλου επί των πλοίων του Μικρασιάτη εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση, χάρη στη γενναία δωρεά του οποίου ανεγέρθηκε και η Σχολή. Λίγα χρόνια αργότερα, στις 8 Απριλίου 1962, έγιναν και τα εγκαίνια του κτηριακού συγκροτήματος, το οποίο εκτός από την Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού στέγαζε στις 30 αίθουσές του το ημερήσιο Πρότυπο Γυμνάσιο «ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης», το Νυχτερινό Βασιλειάδειο Επαγγελματικό Γυμνάσιο οικονομικής κατεύθυνσης, τη Νυχτερινή Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού «Η Σμύρνη», τις Τεχνικές Σχολές Μηχανοτεχνιτών, Ηλεκτροτεχνιτών και Τεχνιτών Αυτοκινήτων «Θαλής ο Μιλήσιος», την Ημερήσια Οικοκυρική Σχολή Θηλέων, το Εργαστήριο Κοπτικής και Ραπτικής αλλά και εργαστήρια και συνεργεία πρακτικής εξάσκησης των σπουδαστών. Κοινός παρανομαστής των Σχολών υπήρξε η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση με σκοπό την διευκόλυνση ανεύρεσης εργασίας και κατ’ επέκταση της ανύψωσης του βιοτικού επιπέδου των μαθητών τους.
Από τα πρώτα κιόλας χρόνια λειτουργίας της, η ΕΣΤΙΑ παρέδιδε δωρεάν τακτικά μαθήματα σύμφωνα και με τις ανάγκες της εκάστοτε εποχής, όπως μαθήματα «γενικής μορφώσεως», στενογραφίας, φιλοσοφίας και διεθνούς γλώσσας «Εσπεράντο». Ενώ στο πλαίσιο της πνευματικής προσφοράς της έχει πραγματοποιήσει εκατοντάδες μορφωτικές διαλέξεις, εκθέσεις και εκδηλώσεις με θέματα που στόχευαν κυρίως στη διατήρηση και μεταλαμπάδευση του πνευματικού και ιστορικού μεγαλείου του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
ΚΟΙΝΩΝΙKO ΕΡΓΟ
Δεν μπορεί κανείς, επίσης, να παραβλέψει το ανεκτίμητης αξίας κοινωνικό έργο που έχει επιτελέσει όλα αυτά τα χρόνια η ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης. Με διακριτικότητα πάντα, η ΕΣΤΙΑ στάθηκε στο πλευρό ανθρώπων που βρισκόντουσαν σε ανάγκη. Ιδιαίτερα μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου η πείνα και η ανέχεια μάστιζαν την Ελλάδα, η ΕΣΤΙΑ φρόντισε να βοηθήσει έμπρακτα, προσφέροντας είτε σημαντικά χρηματικά βοηθήματα σε άπορες οικογένειες Νεοσμυρναίων είτε πολλά εκατοντάδες χειμερινά είδη ρουχισμού και ζεύγη υποδημάτων.
Κατά τη διάρκεια λειτουργίας των Σχολών της, η ΕΣΤΙΑ παρείχε εκατοντάδες μερικές ή ολικές υποτροφίες, ενώ είχε καθιερώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα τη χορήγηση δωρεάν πρωινού στους μαθητές των Επαγγελματικών Σχολών της.
