Το 1930 η Νέα Σµύρνη ήταν ένας µικρός συνοικισµός 400 περίπου προσφύγων, µε µία ξύλινη παράγκα στην κορυφή ενός λοφίσκου, ως Εκκλησία, σε ανάµνηση της Ιστορικής Αγίας Φωτεινής της Σµύρνης. Η ιδέα της ίδρυσης ενός Σωµατείου µε την επωνυµία «Λέσχη Νέας Σµύρνης» καλλιεργήθηκε και υλοποιήθηκε από µία οµάδα αστών προσφύγων-κατοίκων της Νέας Σµύρνης για την «ανάπτυξη φιλικών σχέσεων µεταξύ των µελών της και δηµιουργία µέσων προς επωφελή κοινωνική δράση και ψυχαγωγία».
Μέσα σε λίγα χρόνια, οι πρόσφυγες µόνιµοι κάτοικοι της Νέας Σµύρνης αυξήθηκαν από 400 σε 1400 και µαζί µε αυτούς πολλαπλασιάστηκαν και οι ανάγκες τους. Όταν το 1937 ο εκλεγµένος οραµατιστής Πρόεδρος της Λέσχης Πάνος Χαλδέζος πρότεινε τη µετονοµασία του Σωµατείου σε «ΕΣΤΙΑ Νέας Σµύρνης» και κατ’ επέκταση τη διεύρυνση των σκοπών και των επιδιώξεών του, η εισήγησή του έγινε δεκτή µε ιδιαίτερο ενθουσιασµό.
Έτσι από το 1938 και όπως ορίστηκε από το Καταστατικό του Σωµατείου, σκοπός της ΕΣΤΙΑΣ Νέας Σµύρνης ήταν η συλλογή, µελέτη και διάσωση του εθνικού, πνευµατικού, ιστορικού, λαογραφικού, αλλά και γλωσσικού πλούτου του Eλληνισµού της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Θράκης. Και πράγµατι. Μέσα σε διάστηµα µερικών χρόνων, η ΕΣΤΙΑ διαµορφώθηκε σε ένα κέντρο µεγάλης πνευµατικής ακτινοβολίας µε δράση πολύπλευρη και πολυσχιδή.
Σχολεία ηµερήσια και νυχτερινά, µορφωτικές συγκεντρώσεις και διαλέξεις, χρηµατικά και τιµητικά έπαθλα, Βιβλιοθήκη µε ιστορικά αρχεία, σπάνιες µουσειακές συλλογές µε µοναδικά µικρασιατικά κειµήλια και κοινωφελής προσφορά αποτελούν ορισµένα από τα σηµαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας της ΕΣΤΙΑΣ. Μιάς ιστορίας 93 χρόνων που θα χρειαζόταν σελίδες επί σελίδων για να ξεδιπλωθεί λεπτοµερώς.
Αδιαµφισβήτητο σταθµό στην ιστορία της ΕΣΤΙΑΣ Νέας Σµύρνης αποτελεί ο µεγαλύτερος εµπνευστής της, ο επί 46 συναπτά έτη Προέδρός της Πάνος Χαλδέζος, κατά τη διάρκεια της θητείας του οποίου και µε τη βοήθεια µίας οµάδας εκλεκτών Συµβούλων και συνεργατών διευρύνθηκε σηµαντικά το εθνικό, κοινωνικό και πνευµατικό έργο της ΕΣΤΙΑΣ, ενώ θεµελιώθηκαν το Μέγαρο της ΕΣΤΙΑΣ, οι Σχολές, καθώς και η Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωµένων «Οίκος Γαλήνης».
Πέραν, όµως, των εξεχουσών προσωπικοτήτων που υπηρέτησαν εκ των έσω την ΕΣΤΙΑ, εκατοντάδες προσωπικότητες του επιστηµονικού, καλλιτεχνικού, πολιτικού, θρησκευτικού και επιχειρηµατικού κόσµου έχουν κατά καιρούς τιµήσει το βήµα της, όπως ο Αρχιεπίσκοπος και Εθνάρχης Κύπρου Μακάριος, ο Γεώργιος Ιωακείµογλου, η Ελένη Γλύκατζη Αλβελέρ, ο Κάρολος Κουν, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, η Ιωάννα Τσάτσου, ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Πρόδροµος Εµφιετζόγλου. Παρουσίες δηλωτικές της αίγλης και του κύρους της ΕΣΤΙΑΣ.
Σήµερα, 100 χρόνια µετά την καταστροφή του πληθυσµού των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασίας, και 92 χρόνια µετά την ίδρυσή της, η ΕΣΤΙΑ Νέας Σµύρνης στέκει µεγαλοπρεπής, συνεχίζοντας να λειτουργεί ως φάρος πολιτισµού του Ελληνισµού της Ανατολής. Πυξίδα για το µέλλον εξακολουθεί πάντα να αποτελεί η αρχική αποστολή της, την οποία επιτελεί χωρίς παρέκκλιση. Το βλέµµα της ΕΣΤΙΑΣ, όµως, στρέφεται πλέον ακόµη περισσότερο στις νεότερες γενιές. Το όραµα και συνάµα το στοίχηµα της ΕΣΤΙΑΣ είναι να καταφέρει να προσελκύσει όλους τους νέους ανθρώπους που δεν έχουν καµία µνήµη, όπως είναι φυσικό, πέραν ενδεχοµένως από κάποιες διηγήσεις συγγενών, που µπορεί να φαντάζουν πολύ µακρινές και να τους µεταλαµπαδεύσει το πνευµατικό και ιστορικό µεγαλείο του Μικρασιατικού Ελληνισµού. Για να µην πέσει ποτέ στη λήθη.
Ωράριο λειτουργίας
Δευτέρα - Παρασκευή: 09:00 - 17:00
Αργίες/ Η ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης παραμένει κλειστή
Η ΕΣΤΙΑ συμμετέχει ως μέλος στο Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων, Ελληνικό Τμήμα
http://network.icom.museum/icom-greece/
Η ΕΣΤΙΑ συμμετέχει ως μέλος στο Δίκτυο Μουσείων και Πολιτιστικών Φορέων Αθηνών
